بررسی اثر کودآبیاری جویچه¬ای بر کارایی مصرف کود و آب، عملکرد و برخی صفات ذرت دانه¬ای

آب و نیتروژن مهمترین عوامل محدود کنندۀ موثر بر تولید محصولات کشاورزی در نواحی خشک و نیمه خشک هستند. بنابراین، افزایش کارایی مصرف آنها ضروری است. روش پخش کود نقش مهمی در افزایش کارایی مصرف آب و کود دارد. در این پژوهش، به منظور مطالعه و بررسی اثر کودآبیاری جویچه­ای بر کارایی مصرف کود و آب، عملکرد و برخی صفات ذرت دانه­ای رقم دابل کراس 370، آزمایشی به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی در چهار تکرار در دو سال­ زراعی روی جویچه­های انتها باز با طول 165 متر در مزرعه 400 هکتاری موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر (کرج) انجام شد. فاکتور اول شامل چهار سطح آب: 60%، 80%، 100%، و 120% آبیاری کامل و فاکتور دوم شامل چهار سطح کود: شاهد بدون کود، 60%، 80% و 100% توصیه کودی به روش کودآبیاری می­باشد. تیمارهای 16 گانه با روش معمول پخش کود (عرف منطقه)، مقایسه میانگین شدند. کود مصرفی در تیمارهای کودآبیاری طی چهار تقسیط مساوی (قبل از کاشت، مرحله هفت برگی، مرحله ساقه رفتن و مرحله سنبله­دهی) و در روش پخش سطحی مطابق با عرف منطقه در دو تقسیط مساوی (قبل از کاشت و مرحله هفت برگی) اضافه گردید. نتایج نشان داد که در سطح احتمال 1 درصد اختلاف معنی­داری در عملکرد دانه، ارتفاع بوته، طول و عرض برگ، قطر ساقه در سطوح مختلف کود و آب وجود داشت. با افزایش مقدار کود، کارایی مصرف آب و کود به ترتیب افزایش و کاهش یافت. با افزایش مقدار آب تا سطح 100 درصد کارایی مصرف نیتروژن افزایش و از آن به بعد کاهش یافت. بیشترین عملکرد و برخی صفات ذرت (ارتفاع بوته، طول و عرض برگ و …) در تیمار 100 درصد نیاز آبی اتفاق افتاد. هرچند در بیشتر موارد بین سطوح آب 120%، 100% و 80% تفاوت معنی­دار وجود نداشت. ولی از لحاظ رتبه­بندی، سطح آبی 80% همواره بالاتر از سطح 120% قرار داشت. بنابراین، به منظور افزایش سطح زیر کشت، سطح آبی 80% توصیه می­شود. کودآبیاری باعث افزایش عملکرد و کارایی مصرف آب و کود گردید. بیشترین و کمترین کارایی مصرف آب به ترتیب در تیمارهای W80%N100% و W100%N60%با مقادیر 05/2 و 62/0کیلوگرم بر متر مکعب بدست آمدند. بیشترین و کمترین کارایی مصرف کود به ترتیب در تیمارهای W100%N100%و تیمار عرف منطقه با مقادیر 2/30 و 8/5 کیلوگرم بر کیلوگرم بدست آمدند. تابع تولید ذرت دانه­ای بر حسب دو متغیر نیتروژن مصرفی و آب آبیاری به صورت یک تابع درجه دوم تعیین شد.